سال 2023، سالی با ورود تکنولوژی‌های جدید و نوآوری‌های تکنولوژیکی چشمگیر است، که تحولات عظیمی در دنیای فناوری ایجاد شده است. از رشد چشمگیر واقعیت مجازی تا آشنایی عمیق با هوش مصنوعی، این تکنولوژی‌ها تأثیراتی عمیق در زندگی ما، کسب و کارها، بهداشت، ارتباطات و سایر جنبه‌های جامعه ایجاد کرده‌اند. شهر تکنولوژی در این مقاله، به بررسی تکنولوژی‌های جدید و مهم سال 2023 خواهد پرداخت و نگاهی به روندها و تغییراتی که در این زمینه رقم خورده است، می‌اندازد.
بلاکچین
فناوری بلاکچین یک نوع دفتر کل دیجیتال است که به‌صورت توزیع شده، غیرمتمرکز، تغییرناپذیر و شفاف اطلاعات را ذخیره و انتقال می‌دهد. این فناوری قابلیت مبادله مستقیم و امن هرچیزی که ارزش دارد را بدون نیاز به واسطه‌ها فراهم می‌کند. بلاکچین از ترکیب سه عنصر اصلی تشکیل شده است: بلاک‌ها، زنجیره‌ها، و شبکه‌های نود. بلاک‌ها واحدهای ذخیره‌سازی داده هستند که حاوی تراکنش‌های مختلف و یک کد هش (Hash) منحصربه‌فرد می‌باشند. زنجیره‌ها روش اتصال بلاک‌ها به یکدیگر هستند و با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری، امنیت و تغییرناپذیری داده‌ها را تضمین می‌کنند. شبکه‌های نود مجموعه‌ای از رایانه‌های مستقل هستند که دفتر کل بلاکچین را در خود نگهداری و به‌روزرسانی می‌کنند. برای تأیید تراکنش‌ها و حفظ همگامی شبکه، نود‌ها از مکانیسم‌های اجماع (Consensus) مختلف استفاده می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقالات نوشته شده در شهر تکنولوژی مراجعه کنید.
بلاکچین دارای کاربردهای متنوع و مفید در صنایع و بخش‌های مختلف است که به 4 مورد آن اشاره می‌کنیم:
ارزهای دیجیتال
قراردادهای هوشمند.
زنجیره تأمین
صنعت بهداشت و درمان
واقعیت مجازی (VR)
واقعیت مجازی (VR) یک فناوری شبیه‌سازی کامپیوتری است که جهان مجازی را به شکلی غنی و واقعی برای انسان‌ها ایجاد می‌کند. در این فناوری، افراد به کمک هدست VR یا سایر وسایل مشابه، به‌طور کامل وارد یک محیط دیجیتال واقعیت مصنوعی می‌شوند و می‌توانند دنیای مجازی را در 360 درجه مشاهده کنند. کاربردهای VR شامل بازی، آموزش، سرگرمی، تورهای مجازی، و حتی استفاده در زمینه پزشکی و غیره هستند.
محاسبات کوانتومی (Quantum Computing)
فناوری محاسبات کوانتومی یکی از حوزه‌های جدید و بسیار جذاب در علم رایانه است که با بهره‌گیری از اصول فیزیک کوانتومی، توانایی محاسباتی عجیب و بی‌مانندی را ارائه می‌دهد. در این تکنولوژی، به‌جای بیت‌های معمولی که تنها می‌توانند دو حالت 0 و 1 داشته باشند، از کیوبیت‌ها استفاده می‌شود که می‌توانند در هر دو حالت 0 و 1 به‌طور هم‌زمان قرار گیرند. این ویژگی منحصربه‌فرد باعث می‌شود که کامپیوترهای کوانتومی توانایی بررسی تعداد زیادی از احتمالات مختلف را در یک زمان داشته باشند و مسائل پیچیده را با سرعت بسیار بالاتری نسبت به کامپیوترهای کلاسیک حل کنند.
برخی از کاربردهای فناوری محاسبات کوانتومی عبارتند از:
رمزگشایی: فناوری محاسبات کوانتومی می‌تواند الگوریتم‌های رمزگذاری را بهبود ببخشد و حتی الگوریتم‌های پیچیده را شکست دهد. این به معنای افزایش امنیت انتقال داده‌ها و اطلاعات حساس می‌باشد.
شبکه‌های کوانتومی: محاسبات کوانتومی می‌توانند ایجاد شبکه‌های ارتباطات کوانتومی را امکان‌پذیر کنند. این شبکه‌ها از درهم‌تنیدگی و تضعیف کوانتومی استفاده می‌کنند و به این ترتیب امکان پیوند ناپذیر و نقض اطلاعات را از بین می‌برند.
شبیه‌سازی: محاسبات کوانتومی می‌توانند به شبیه‌سازی دقیق‌تر سامانه‌های فیزیکی و شیمیایی کمک کنند. این امکان به حل مسائل پژوهشی و توسعه در زمینه‌های مختلف از جمله تحقیقات دارویی و مواد پیشرفته کمک می‌کند.
هوش مصنوعی: محاسبات کوانتومی می‌توانند به بهبود الگوریتم‌های یادگیری ماشین و هوش مصنوعی کلاسیک کمک کنند.
امنیت سایبری (Cyber Security)
امنیت سایبری به مجموعه‌ای از تکنولوژی‌ها، فرآیندها و کنترل‌هایی اطلاق می‌شود که جهت محافظت از سیستم‌ها، شبکه‌ها، برنامه‌ها، دستگاه‌ها و داده‌ها در برابر حملات سایبری به کار می‌روند. این حملات می‌توانند به‌منظور دسترسی غیرمجاز، تغییر، حذف، سرقت یا اختلال در اطلاعات و فعالیت‌های دیجیتال انجام شوند. امنیت سایبری با چالش‌های متعددی روبه‌رو است که نیازمند راهکارها و استراتژی‌های مؤثری برای مقابله با تهدیدات سایبری مختلف می‌باشد. این چالش‌ها شامل موارد زیر هستند:
حملات پیچیده: حملات سایبری مدرن دیگر با روش‌های سنتی امنیت سایبری قابل تشخیص نیستند. شناسایی حملات توسط تهدیدات مستمر و پیشرفته (APTs) و سایر عوامل تهدید سایبری پیچیده، نیازمند بررسی عمیق‌تر و دقیق‌تر است.
محیط‌های پیچیده: شبکه‌های سازمانی معاصر در سراسر زیرساخت‌های محلی و چندین محیط ابری پخش می‌شوند. این باعث می‌شود که نظارت و اعمال سیاست‌های امنیتی یکنواخت در سراسر زیرساخت فناوری اطلاعات کل سازمان بسیار دشوارتر شود.
نقاط پایانی متنوع: امروزه، حوزه فناوری اطلاعات به کامپیوترهای شخصی و لپ‌تاپ‌ها محدود نمی‌شود. تحول تکنولوژی و سیاست‌های BYOD (بیاور دستگاه خود) باعث شده است که لازم باشد دستگاه‌های متنوعی که حتی متعلق به شرکت مالک نیستند، امن باشند.
افزایش دورکار: شیوع کووید-19 نشان داد که سازمان‌ها به مدل‌های کاری به‌صورت دورکار و ترکیبی استقبال کرده‌اند. اکنون، سازمان‌ها نیازمند راهکارهایی هستند که بتوانند از نیروی دورکار خود، همانند کارکنان حضوری به‌طور مؤثری حافظت کنند.
امنیت سایبری به 4 دسته تقسیم می‌شود:
امنیت زیرساخت‌های حیاتی
امنیت اپلیکیشن
امنیت اطلاعاتی
امنیت عملیاتی
هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML)
هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML) دو مفهوم اساسی در علم رایانه هستند که در ایجاد سیستم‌های هوشمند و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده تأثیر گذارند. هوش مصنوعی یک زمینه گسترده در علم رایانه است که به ماشین‌ها و سیستم‌های کامپیوتری این امکان را می‌دهد تا وظایفی که نیازمند بهره‌گیری از هوش انسانی می‌باشند، انجام دهند. این وظایف شامل تشخیص الگو، پردازش زبان طبیعی، بینایی ماشین، تصمیم‌گیری منطقی، یادگیری ماشینی و مسائل مشابه می‌شوند. در کتگوری مقالاتشهر تکنولوژی به انواع هوش مصنوعی در دنیای امروز پرداخته شده که می‌توانید مطالعه کنید.
یادگیری ماشین زیرمجموعه‌ای از هوش مصنوعی است که ماشین‌ها و سیستم‌های کامپیوتری را به یادگیری از داده‌ها و تجربیات بدون نیاز به برنامه‌ریزی دستی ترغیب می‌کند. این انواع سیستم‌ها از الگوریتم‌های خودکار استفاده می‌کنند تا از داده‌های ورودی الگوها و روابط را استخراج کنند و برای تصمیم‌گیری و پیش‌بینی‌ها از آن‌ها بهره برند.
تعداد زیادی از کاربردهای هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در دنیای واقعی وجود دارد که بعضی از آن‌ها عبارتند از:
معاونت‌های صوتی مثل Siri یا: Google Assistant این معاونت‌ها از پردازش زبان طبیعی و شناخت گفتار برای ارتباط با انسان‌ها و انجام وظایف مختلف مانند جستجوی وب، تنظیم تقویم و پخش موسیقی استفاده می‌کنند.
بازی‌های هوش مصنوعی مانند: AlphaGo این نوع از بازی‌ها از یادگیری ماشینی برای تصمیم‌گیری بهتر در مواجهه با بازیکنان انسانی استفاده می‌کنند.
بازار بورس و پیش‌بینی‌های مالی: یادگیری ماشین در تجزیه و تحلیل داده‌های بازار بورس به‌منظور پیش‌بینی نوسانات قیمت و ارائه راهکارهای سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود.
خودروهای خودران: از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای تشخیص و پیش‌بینی حرکات در جاده و رانندگی خودکار استفاده می‌شود.
رباتیک و اتوماسیون
فناوری رباتیک و اتوماسیون دو زمینه مرتبط و پیشرفته در علم رایانه هستند که به طراحی و ساخت ماشین‌های هوشمند که قادر به انجام وظایف متعددی با استفاده از نرم‌افزارها و الگوریتم‌های خودکار هستند، می‌پردازند. در واقع، این دو زمینه در جهت بهبود کارایی، دقت و انعطاف‌پذیری در انجام وظایف مختلف ترکیب می‌شوند.
فناوری رباتیک به تحلیل و بررسی مفاهیم، اصول و کاربردهای ربات‌ها در محیط‌های متنوعی از جمله صنعت، پزشکی، نظامی، آموزشی و تفریحی می‌پردازد. این زمینه به طراحی و ساخت ربات‌ها با قابلیت‌ها و ویژگی‌های متنوعی می‌پردازد که می‌توانند وظایفی از جمله جستجو و نجات، کار در محیط‌های خطرناک، انجام عملیات جراحی دقیق و حتی سرگرمی و تفریح را انجام دهند.
فناوری اتوماسیون به کمک سیستم‌های کامپیوتری، الکترونیکی و مکانیکی می‌پردازد که برای کنترل و مدیریت فرایندهای مختلف تولید، خدمات و اداری بدون نیاز به دخالت انسانی به کار می‌روند. این سیستم‌ها بهبود کارایی و کاهش خطاها را در فرآیندهای تولید و خدمات فراهم می‌کنند. همچنین، اتوماسیون می‌تواند در مدیریت امور اداری و سازمانی نیز مؤثر باشد.
به‌عنوان نمونه‌هایی از کاربردهای این دو فناوری در دنیای واقعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خودروهای خودران: این خودروها از ترکیب فناوری رباتیک و اتوماسیون بهره می‌برند و قادرند با استفاده از ربات‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، محیط اطراف را تشخیص داده و به‌صورت خودکار رانندگی کنند. این تکنولوژی به کاهش تصادفات و بهبود ایمنی جاده‌ها کمک می‌کند.
کارخانه‌های هوشمند: در کارخانه‌های هوشمند، ربات‌های صنعتی به کمک سیستم‌های اتوماسیون تولید محصولات را با دقت و کارآمدی بالا انجام می‌دهند. این تکنولوژی‌ها به کاهش هزینه‌ها و افزایش تولید منجر می‌شوند.
پروژه‌های فضایی: در اکتشاف فضا، ربات‌های فضانورد و سامانه‌های هوشمند به‌عنوان ابزارهای اصلی برای بررسی سطح ماه، سیارات و ستارگان عمل می‌کنند. این سیستم‌ها به تحقیقات علمی و پیشبرد فناوری فضایی کمک می‌کنند.
پزشکی رباتیک: ربات‌های جراحی در عملیات‌های پزشکی به کمک پزشکان عمل می‌کنند و دقت بالایی در اجرای عملیات‌های جراحی دارند. این فناوری به بهبود درمان بیماران و انجام عملیات‌های پیچیده کمک می‌کند.
رایانش ابری
رایانش ابری یک مدل رایانشی است که خدمات رایانشی مانند سرورها، ذخیره‌سازی، پایگاه داده، شبکه، نرم‌افزار و موارد دیگر را از طریق اینترنت به کاربران ارائه می‌دهد. این مدل فناوری به کسب‌وکارها و سازمان‌ها مزایای بسیاری را ارائه می‌دهد، از جمله:
کاهش هزینه‌ها: با استفاده از رایانش ابری، کسب‌وکارها نیازی به خرید و نگهداری سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای پیچیده ندارند. آن‌ها می‌توانند به‌سادگی منابع مورد نیاز خود را از ارائه‌دهندگان خدمات ابری استفاده کنند و هزینه‌های اولیه را کاهش دهند.
افزایش کارآمدی: رایانش ابری به کاربران اجازه می‌دهد تا به‌سرعت و با انعطاف بیشتری به منابع رایانشی دسترسی داشته باشند. این به معنای افزایش سرعت ارائه خدمات به مشتریان و بهبود کارآمدی سازمان است.
انعطاف‌پذیری: با استفاده از رایانش ابری، کسب‌وکارها می‌توانند منابع را به‌راحتی تنظیم و تطبیق دهند. این به آن‌ها این امکان را می‌دهد که به تغییرات در نیازهای خود پاسخ دهند و به‌سرعت به موقعیت‌های بازار واکنش نشان دهند.
تاب‌آوری: با داشتن مدل‌های پشتیبانی و فراهم کردن برنامه‌ها در محیط ابری، کسب‌وکارها در مقابل خطاها و انقطاع‌ها تاب‌آورتر هستند و می‌توانند به‌سرعت به وضعیت عادی بازگردند.
نوآوری: رایانش ابری به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که به‌راحتی از تکنولوژی‌های جدید مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و محاسبات کوانتومی استفاده کنند و در مسیر نوآوری و پیشرفت تکنولوژی حرکت کنند.
علاوه بر این، فناوری‌های جدیدی مانند رایانش بدون سرور، رایانش لبه و رایانش چابک در حال توسعه هستند و به بهبود عملکرد و امکانات رایانش ابری کمک می‌کنند. این فناوری‌ها به‌سادگی تعبیه شده و باعث ایجاد تجربه بهتری برای کاربران می‌شوند.
گجت هوشمند
فناوری گجت هوشمند به یک مجموعه از دستگاه‌ها، سنسورها و شبکه‌های پیشرفته اشاره دارد که از ترکیب فناوری‌های مختلفی چون هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و محاسبات کوانتومی بهره می‌برند. این دستگاه‌ها و سنسورها توانایی ارتباط، یادگیری و تصمیم‌گیری را دارا هستند. فناوری گجت هوشمند در زمینه‌های متنوعی از جمله خانه هوشمند، خودرو هوشمند، سلامت هوشمند، آموزش هوشمند و سرگرمی هوشمند کاربرد دارد.
معمولاً گجت‌های هوشمند دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاصی هستند. برخی از مثال‌های این گجت‌ها عبارتند از:
ساعت هوشمند: این دستگاه‌ها به‌عنوان یک ساعت دستبند به کار می‌روند و علاوه بر نشان دادن زمان، می‌توانند با تلفن همراه یا دیگر دستگاه‌ها ارتباط برقرار کنند. این گجت‌ها معمولاً اطلاعات مرتبط با سلامت، فعالیت‌ها، آب و هوا، پیام‌ها، تقویم و… را نمایش می‌دهند.
دوربین هوشمند: این گجت‌ها دوربین‌هایی هستند که به کمک هوش مصنوعی، تصاویر را شناسایی و بهبود می‌بخشند. آن‌ها معمولاً در زمینه‌های امنیت، آموزش و سرگرمی کاربران را یاری می‌کنند.
لامپ هوشمند: این لامپ‌ها قابلیت تغییر رنگ، شدت نور و حالت نور را دارا هستند و معمولاً از راه دور قابل کنترل هستند.
متاورس
متاورس یک واقعیت دیجیتال گسترده و پیشرفته است که از ترکیب فناوری‌های متعددی چون بلاکچین، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، هوش مصنوعی، بازسازی سه‌بعدی و اینترنت اشیا به وجود آمده است. در این دنیای دیجیتال سه‌بعدی، کاربران قدرتمندی دارند که با استفاده از آواتارهای دلخواه خود، می‌توانند در افضلیت‌های مجازی متعددی فعالیت کنند. آن‌ها می‌توانند با دیگر کاربران در ارتباط باشند، محصولات را خرید و فروش کنند، سرگرمی‌های جذابی را تجربه کنند و به چالش‌های نوآورانه و جذابی پیوسته شوند.
متاورس به‌عنوان یک جهان آنلاین پیشرفته، امکانات و تجربیات بی‌نظیری را به کاربران ارائه می‌دهد. این جهان دیجیتال به کاربران امکان می‌دهد تا به یک واقعیت مجازی متنوع وارد شوند که با دسترسی به تکنولوژی‌های متعدد، آن‌ها را به دنیایی جذاب و پر از ماجراجویی می‌کشاند.
سخن پایانی
سال 2023، سالی است که با ورود تکنولوژی‌های جدید و توسعه تکنولوژی‌های موجود، دنیای فناوری را به یک مرحله جدید از تحول و نوآوری تکنولوژیکی هدایت می‌کند. از واقعیت مجازی و هوش مصنوعی گرفته تا اینترنت اشیا و بلاکچین، تغییرات عمده‌ای در زندگی ما و جامعه به وجود آمده است. برای درک بهتر فناوری‌ها می‌توانید مقالات کتگوری تکنولوژی پدیا را در شهر تکنولوژی مطالعه کنید. برای استفاده بهینه از این تکنولوژی‌ها و مواجهه با چالش‌هایی که آن‌ها به همراه دارند، آموزش، توسعه و همکاری بین صنعت و دولت بسیار اهمیت دارد. بنابراین، نیاز است که ما به‌عنوان جامعه فناوری، با توجه به روندها و تغییرات جدید، در پیشبرد این تحولات سودمند و پایدار عمل کنیم.
نظر خود را بنویسید